โรคหลอดเลือดสมอง หรือ สโตรก หรือ Stroke คือ ภาวะสมองขาดเลือดอันเกิดจากการที่หลอดเลือดสมองตีบ อุดตัน หรือแตก ส่งผลให้เนื้อเยื่อในสมองถูกทำลาย และเป็นเหตุให้การทำงานของสมองหยุดชะงัก
โรคหลอดเลือดสมอง (โรคสโตรก Stroke) คือ อะไร?
โรคหลอดเลือดสมอง หรือ Stroke คือ ภาวะสมองขาดเลือดอันเกิดจากการที่หลอดเลือดสมองตีบ อุดตัน หรือแตก ส่งผลให้เนื้อเยื่อในสมองถูกทำลาย และเป็นเหตุให้การทำงานของสมองหยุดชะงัก
โรคหลอดเลือดสมอง เป็นอีกหนึ่งภัยเงียบที่เป็นสาเหตุสำคัญของการเสียชีวิตและทุพพลภาพ จากสถิติในประเทศไทยในรายงานปี 2562 พบว่า มีผู้เสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมองกว่า 34,728 คน (อ้างอิง: กรมควบคุมโรค, 28 ตุลาคม 64)
ลักษณะของโรคสโตรค
หลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน (Ischemic Stroke)
ถือเป็นสาเหตุส่วนใหญ่ (80%) ของการป่วยเป็นโรคหลอดเลือดสมอง มีผลให้ประสิทธิภาพการลำเลียงเลือดลดลง เกิดจากสาเหตุต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
- ลิ่มเลือดจากบริเวณอื่นไหลมาอุดตันที่หลอดเลือดสมอง
- ลิ่มเลือดก่อตัวในหลอดเลือดสมองจนอุดตัน
- หลอดเลือดตีบจากการสะสมของไขมันในหลอดเลือด
เส้นเลือดสมองแตก (Hemorrhagic Stroke)
ภาวะนี้อันตรายและส่งผลให้ผู้ป่วยเสียชีวิตในเวลาอันรวดเร็ว เกิดจากสาเหตุต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
- หลอดเลือดเปราะบางร่วมกับการมีภาวะความดันโลหิตสูง
- หลอดเลือดสมองสูญเสียความยืดหยุ่นอันเนื่องจากการสะสมของไขมัน ทำให้หลอดเลือดแตกได้
สาเหตุของ โรคหลอดเลือดสมอง คืออะไร?
ปัจจัยของโรคหลอดเลือดสมองอาจแตกต่างกันไปตามรายบุคคล โดยอาจเกิดจาก
ปัจจัยที่เลี่ยงไม่ได้ อย่างเช่น การเสื่อมของหลอดเลือดจากการมีอายุที่มากขึ้น การแข็งตัวของเลือดที่เร็วกว่าปกติ หรือแม้กระทั่งเพศทางชีวภาพ โดยพบว่า เพศชายมีความเสี่ยงต่อโรคมากกว่าเพศหญิง หรืออาจเกิดจาก
ปัจจัยที่สามารถป้องกันได้ อย่างเช่น โรคและภาวะต่าง ๆ ที่อาจนำไปสู่การเกิดโรคหลอดเลือดสมอง เช่น โรคความดันโลหิต โรคเบาหวาน โรคหัวใจ หรือภาวะไขมันในเลือดสูง ตลอดจนวิถีการใช้ชีวิตของแต่ละบุคคล อย่างเช่น การสูบบุหรี่ หรือการขาดการออกกำลังกาย
สัญญาณเตือนของ โรคหลอดเลือดสมอง เป็นอย่างไร?
เมื่อสมองเกิดภาวะขาดเลือด จะส่งผลให้สมองไม่สามารถสั่งการได้ตามปกติ ซึ่งจะทำให้เราสามารถสังเกตอาการต่าง ๆ ได้ ไม่มากก็น้อย โดยจะขึ้นกับระดับความรุนแรงและตำแหน่งของเนื้อสมองที่ถูกทำลาย
โดยอาการเบื้องต้นที่เราสามารถสังเกตได้ ได้แก่ สูญเสียการทรงตัว มองเห็นภาพซ้อน ภาพเบลอ ใบหน้าอ่อนแรง มีอาการชา หรือปากเบี้ยว แขนขาอ่อนแรง หรือมีอาการชาครึ่งซีก พูดไม่ชัด พูดลำบาก เป็นต้น โดยอาการเตือนเหล่านี้อาจเกิดขึ้นชั่วขณะแล้วหายไปเอง หรืออาจเกิดขึ้นได้หลายครั้งก่อนจะมีอาการสมองขาดเลือดแบบถาวร ดังนั้นหากมีอาการผิดปกติเหล่านี้เกิดขึ้น ควรรีบพบแพทย์ทันที
สามารถรักษาและฟื้นฟูจากโรคหลอดเลือดสมองได้อย่างไร?
วิธีการรักษาในคนไข้แต่ละรายอาจแตกต่างกันออกไป ขึ้นกับสาเหตุของโรคหลอดเลือดสมองว่าเกิดจากหลอดเลือดสมองตีบหรือหลอดเลือดสมองแตก
โดยหากหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน เป้าหมายของการรักษาคือทำให้เลือดไหลเวียนได้อย่างปกติ และหากหลอดเลือดสมองแตก เป้าหมายของการรักษาคือการควบคุมปริมาณเลือดที่ออกด้วยการรักษาระดับความดันโลหิต หรืออาจพิจารณาทำการผ่าตัดเพื่อป้องกันความเสียหายต่อสมองที่อาจเกิดขึ้นกรณีมีเลือดออกมาก
ส่วนการกายภาพผู้ป่วยสโตรกเหมือน “เด็กแรกหัดเดิน” จึงเป็นเรื่องจำเป็นอย่างมากในการใช้ทฤษฏีการฝึกเรียนรู้ผ่านประสาทยนต์หรือ Motor Learning ร่วมด้วยกับการฝึกความแข็งแรงทั่วไป ในการนำความสามารถในการเคลื่อนไหวกลับมานั่นเอง
วิธีการป้องกันไม่ให้เกิดโรคหลอดเลือดสมองทำได้อย่างไร?
สามารถทำได้โดยการควบคุมปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้หลอดเลือดเกิดการตีบ อุดตัน หรือแตก เช่น:
- ตรวจสุขภาพประจำปีเพื่อหาปัจจัยเสี่ยง และวางแผนดูแลสุขภาพแต่เนิ่น ๆ
- ควบคุมระดับความดันโลหิต ไขมัน และระดับน้ำตาลในเลือดให้เหมาะสม
- ควบคุมการรับประทานอาหาร เลี่ยงอาหารเค็ม หวาน หรือมันจัด
- งดหรือลดการสูบบุหรี่และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และควบคุมน้ำหนักให้เหมาะสม
บทความนี้ได้รับการตรวจสอบโดย:
นายแพทย์วุทธิกรณ์ พันธุ์ประสิทธิ์ (อายุรแพทย์ระบบประสาท โรงพยาบาลพริ้นซ์ สุวรรณภูมิ)
หากท่านสนใจรับบริการฟื้นฟูร่างกายควบคู่ไปกับการดูแลทางด้านจิตใจ ด้วยศาสตร์แห่งไคโก-โดะ ศาสตร์การฟื้นฟูแบบฉบับญี่ปุ่นที่มีประสิทธิภาพอย่ารอช้า ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ ศูนย์ PNKG Recovery and Elder Care ชั้น 2 โรงพยาบาลพริ้นซ์ สุวรรณภูมิ ตั้งแต่เวลา 8:30 – 17:30 น. จันทร์ – เสาร์ (ปิดบริการวันอาทิตย์) หรือคลิกที่นี่เพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม
PNKG Recovery and Elder Care ศูนย์ฟื้นฟูผู้ป่วยและดูแลผู้สูงอายุ บริการกายภาพบำบัดสำหรับผู้ป่วยสโตรก ฟื้นฟูหลังผ่าตัด กระตุ้นการกลืน กระตุ้นความทรงจำ กล้ามเนื้ออ่อนแรง
✔️ใส่ใจ ดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด
✔️รักษาโดยทีมผู้เชี่ยวชาญ
✔️มาตรฐานการรักษาจากญี่ปุ่น
#PNKG #ศูนย์ฟื้นฟูผู้ป่วยและดูแลผู้สูงอายุ #บริการกายภาพบำบัด #สโตรก #ฟื้นฟูหลังผ่าตัด #กระตุ้นการกลืน #อัลไซเมอร์ #กล้ามเนื้ออ่อนแรง
