ปฏิเสธไม่ได้ว่าการกลืนเป็นอีกหนึ่งกระบวนการทำงานของร่างกายที่สำคัญมาก หากเรามีปัญหากับการกลืน อาจส่งผลให้ใช้ชีวิตประจำวันได้ยากขึ้น และนำไปสู่ปัญหาคุณภาพชีวิตในระยะยาวได้
ภาวะกลืนลำบาก คืออะไร?
ภาวะกลืนลำบาก (Dysphasia) คือ ภาวะที่ทำให้ผู้ป่วยเกิดความผิดปกติในการกลืน ทำให้อาจกลืนสิ่งต่าง ๆ ได้ยากลำบากหรือมีอาการเจ็บเวลากลืน เช่น ขณะกลืนอาหาร หรือของเหลวบางชนิด กลืนน้ำลาย เป็นต้น พบได้ในกลุ่มผู้ป่วยด้านระบบประสาทและสมอง (โรคหลอดเลือดสมอง บาดเจ็บที่สมอง หรือสมองเสื่อม) มะเร็ง และโรคกรดไหลย้อน (GERD)
ภาวะกลืนลำบาก เกิดจากอะไร?
- ผู้สูงอายุบางรายอาจมีประสิทธิภาพการเคี้ยวและการกลืนลดลง ทำให้รู้สึกเจ็บ เมื่อกลืนน้ำหรืออาหาร
- ผู้ป่วยที่มีความบกพร่องของระบบประสาท เช่น โรคอ่อนแรงของกล้ามเนื้อเรื้อรัง เนื้องอกที่สมอง
- ผู้ป่วยที่ได้รับอุบัติเหตุเส้นเลือดในสมอง เช่น เส้นเลือดในสมองอุดตัน
- ผู้ป่วยที่ผ่าตัดเอากล่องเสียงออก ต้องใส่ท่อช่วยหายใจเป็นเวลานาน
9 อาการสัญญาณอันตราย
นอกจากนี้ Dysphasia ยังมักเกิดในผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวอย่าง เนื้องอก พาร์กินสัน (Parkinson) ซึ่งกระทบกับการใช้ชีวิตของผู้ป่วย เช่น
- หายใจติดขัด หายใจไม่ออก
- สำลักหลังรับประทานอาหาร หรือดื่มน้ำ (อาหารหรือของเหลวเข้าสู่หลอดลม)
- ไอระหว่างหรือหลังกลืนอาหารหรือน้ำ
- สำลักน้ำลาย
- เสียงแหบ เครือ หรือเบา หลังจากกลืน
- เจ็บหรือแสบร้อนกลางหน้าอก
- น้ำลายไหลมากกว่าปกติ
- เคี้ยวลำบาก
- กลืนลำบากอาจนำไปสู่ปอดติดเชื้อจากการสำลักได้
วิธีการดูแลรักษาผู้ป่วย Dysphasia
- ออกกำลังกล้ามเนื้อบริเวณปาก คอหอย และกล่องเสียง
- เปลี่ยนรูปแบบของอาหารและน้ำดื่มให้เหมาะสมกับผู้ป่วย (ต้องได้รับการพิจารณาจากผู้เชี่ยวชาญ เช่น นักกิจกรรมบำบัด นักแก้ไขการพูด หรือแพทย์)
- เปลี่ยนรูปแบบการให้อาหาร เช่น การใส่สายให้อาหารทางจมูก หรือกระเพาะอาหาร
กลืนลำบากในผู้สูงอายุ ส่งผลเสียอย่างไรบ้าง?
ทางร่างกาย: ผู้ป่วยมักหลีกเลี่ยงการทานอาหารหรือดื่มน้ำ เพราะกลัวจะสำลักหรืออาจรู้สึกกลืนลำบาก ทำให้ขาดอาหาร เกิดภาวะขาดน้ำ ไปจนถึงผู้ป่วยอาจมีภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ
ทางสังคมและจิตใจ: ผู้ป่วยอาจมีความกังวลเมื่อต้องทานอาหารร่วมกับผู้อื่น ทำให้ไม่มั่นใจที่จะเข้าสังคม จนในที่สุด ผู้ป่วยจะเริ่มรับประทานอาหารคนเดียว นำไปสู่โรคซึมเศร้า หดหู่ ไม่อยากอาหาร ทำให้สุขภาพทรุดโทรมลง คุณภาพชีวิตแย่ลง
หากท่านสนใจรับบริการฟื้นฟูร่างกายควบคู่ไปกับการดูแลทางด้านจิตใจ ด้วยศาสตร์แห่งไคโก-โดะ ศาสตร์การฟื้นฟูแบบฉบับญี่ปุ่นที่มีประสิทธิภาพอย่ารอช้า ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
- ศูนย์ PNKG Recovery and Elder Care ชั้น 2 โรงพยาบาลพริ้นซ์ สุวรรณภูมิ ตั้งแต่เวลา 8:30 – 17:30 น. จันทร์ – เสาร์ (ปิดบริการวันอาทิตย์)
- โทร : 080-910-2124
- Line : PNKG
- Facebook : PNKG Recovery and Elder Care
